De functieomschrijving van een rechter

Het beroep van rechter is uitdagend en spreekt bij iedereen tot de verbeelding. Je beslist over de veiligheid in de samenleving en de straf of re-integratie die een dader tegemoet gaat.

Ben je benieuwd wat een rechter precies doet, welke opleiding je hiervoor nodig hebt en welk salaris je kunt verdienen? Dan vind je hieronder alle antwoorden die je zoekt.

Wat doet een rechter?

Als rechter spreek je een vonnis uit bij conflicten, misdaden of overtreding van de regels. Het is aan jou om te beslissen wie er schuldig is en op basis van welk bewijs deze schuld kan worden aangetoond. Ook bepaal je welke straf of maatregel hierbij hoort.

Je bevindt je als rechter veel in de rechtszaal en wordt daarin bijgestaan door notulisten, juristen, griffiers, associates en diverse andere juridische professionals. In de rechtszaal zijn ook advocaten aanwezig die de verdachte en eventueel het slachtoffer representeren. Soms is er ook publiek in de rechtszaal aanwezig, maar dit is lang niet altijd het geval.

Naast je werkzaamheden in de rechtszaal, verricht je ook veel onderzoek. Je leest dossiers door, bestudeert het wetboek en pleegt overleg met collega’s. Het is belangrijk dat je tijdens je werk onpartijdig en objectief bent. Je handelt alleen vanuit de wet en vanuit bewijslast en getuigenverklaringen. Je eigen mening of gevoel speelt daarin geen rol.

Je kunt als rechter verschillende specialisaties kiezen. Zo kun je je verdiepen in strafrecht, civiel recht of bedrijfsrecht. Ook kun je aan de slag als kantonrechter of snelrechter. Werk je in het hof van beroep, het arbeidshof of het Hof van Cassatie? Dan mag je jezelf officieel raadsheer noemen.

Wat is je salaris als rechter?

Het gemiddelde bruto maandsalaris van rechters in Nederland ligt tussen de € 5.000,- en € 10.000,-. Hoe hoog je salaris is, hangt af van je opleidingsniveau, je werkervaring en het type rechtszaken dat je behandelt. Je werkweek is gemiddeld 36 uur, maar bij complexe rechtszaken kan dit flink oplopen.

Kom je net van de opleiding? Dan verdien je meestal een stuk minder. Je bent dan weliswaar een afgestudeerd jurist, maar werkt nog als rechter in opleiding. Na verloop van tijd groei je vanzelf door van junior naar medior en uiteindelijk naar senior. Hoe meer werkervaring je opdoet, hoe hoger je salaris wordt.

Hoe word je rechter?

Om rechter te worden, moet je heel veel studeren. Je begint aan de universiteit en volgt daar de bachelor Rechtsgeleerdheid. Deze studie duurt drie jaar. Tijdens je studie maak je kennis met alle facetten van het recht, waaronder strafrecht en burgerlijk recht. Hierna kan je verder met een masteropleiding die een of twee jaar kan duren.

Ben je klaar met je rechtenstudies? Dan mag je jezelf meester in de rechten noemen (Master of Laws). Na minimaal twee jaar werkervaring voor een juridische organisatie kun je solliciteren naar een functie als rechter in opleiding.

Word je aangenomen? Dan ga je een praktijkgerichte opleiding in van nog eens vier jaar. Je werkt op zittingen als griffier en staat onder begeleiding van ervaren rechters. In de periodes dat je aan het werk bent, volg je cursussen en opleidingen om je verder te verdiepen in je vak.

Naast je opleiding zijn er ook andere eisen waar je aan moet voldoen om rechter te worden:

• Je hebt een VOG nodig en moet van onbesproken gedrag zijn.
• Je bent in het bezit van Civiel Effect.
• Je hebt de Nederlandse nationaliteit.
• Je hebt de selectie bij de Landelijke Selectiecommissie Rechters (LSR) succesvol doorlopen.

Omscholen tot rechter

Ook als je je wilt omscholen tot rechter, is een beroepsopleiding in rechtsgeleerdheid noodzakelijk. Je hebt deze kennis namelijk nodig om je werk op een verantwoordelijke manier uit te voeren.

Voor ervaren juristen zijn er soms verkorte omscholingstrajecten tot rechter mogelijk. Als je meer dan zes jaar relevante werkervaring hebt als jurist, kun je je bijvoorbeeld aanmelden bij een speciale commissie en word je benoemd tot rechter-plaatsvervanger. Je krijgt vervolgens een aangepaste opleiding en kunt na enkele jaren rechter worden.

Vacatures voor rechter

Presteer je goed en ben je vier jaar verder in je rol als griffier in de rechtbank? Dan word je benoemd tot rechter en kun je je eigen zittingen leiden.

Ben je benieuwd wat op dit moment de baankansen zijn voor rechters in Nederland? Bekijk dan de vacaturepagina van Magnet.me en ontdek de vacatures voor juristen en rechters.

Veelgestelde vragen

Hieronder vind je nog eens een kort overzicht van veelgestelde vragen over de functie van rechter.