Wanneer ergens een strafbaar feit is gepleegd, bijvoorbeeld een inbraak, is het opsporingswerk een taak van de politie. Politiemensen zoeken naar sporen, horen getuigen en slachtoffers, houden verdachten aan en leggen alle gegevens vast in een proces-verbaal.

De eindverantwoordelijkheid voor de opsporing ligt bij het Openbaar Ministerie. De officier van justitie bij het Openbaar Ministerie heeft het gezag over de onderzoeken van de politie. Vooral als het om zware misdrijven gaat, geeft de officier van justitie direct leiding aan het onderzoek. De officier van justitie houdt daarbij in de gaten of de opsporing zorgvuldig en eerlijk verloopt. Dat wil zeggen: volgens de regels die in de wet zijn vastgelegd.

Om het opsporingswerk goed te kunnen doen, kan de officier van justitie opdracht geven bepaalde dwangmiddelen te gebruiken. Bijvoorbeeld het in beslag laten nemen van gestolen voorwerpen of het aanhouden van een verdachte die niet op heterdaad is betrapt. Het Openbaar Ministerie is niet vrij om tijdens de opsporing te doen en laten wat het wil. Als het zware dwangmiddelen wil gebruiken, moet eerst toestemming aan de rechter-commissaris worden gevraagd. Dit is bijvoorbeeld het geval bij huiszoeking of het afluisteren van de telefoon.

Zodra de officier van justitie de rechter in een strafzaak betrekt, is de vervolging begonnen. Soms is dat al voordat iemand in de rechtszaal verschijnt. De rechter kan op verzoek van de officier van justitie bijvoorbeeld opdracht geven iemand in voorlopige hechtenis te nemen, als deze ervan wordt verdacht een ernstig misdrijf te hebben gepleegd. We spreken dan ook wel van voorarrest.

Niet alle strafbare feiten die worden onderzocht, komen voor de rechter. Soms besluit de officier van justitie niet te vervolgen. We zeggen dan dat hij de zaak seponeert, bijvoorbeeld als de politie te weinig bewijs heeft kunnen verzamelen. Rechtstreeks belanghebbenden die het niet eens zijn met een sepot kunnen een klacht indienen bij het gerechtshof. Als het hof de klacht gegrond verklaart, moet het Openbaar Ministerie alsnog tot vervolging overgaan.

Aanklagers deel 1

Dat betekent bijdragen aan de veiligheid in ons land. Het is onze opdracht om strafbare feiten op te sporen en te vervolgen. Dit maakt ons werk dynamisch en onvoorspelbaar. Misdrijven worden immers op alle denkbare plaatsen en tijdstippen gepleegd.

De OM’er moet flexibel zijn, het hoofd koel houden en onder soms hectische omstandigheden het overzicht bewaren.

Binnen het OM zijn diverse functies te onderscheiden. Het lijkt erop dat de officier van justitie het grootste deel van het werk doet, maar zonder het werk van de ondersteunende functies kan de officier van justitie zijn werk niet naar behoren uitvoeren.

De overige functies zijn daardoor dus zeer belangrijk voor het tot een goed einde brengen van een zaak. De belangrijkste categorieën zijn officier van justitie, parketsecretaris, juridisch medewerker en administratief medewerker. Bij het OM werken ruim 5000 mensen.

https://www.om.nl/werk-stage/interviews/esther-bruijn/