Vandaag wordt met UNESCO International Mother Language Day de culturele waarde van moedertalen gevierd en wordt meertaligheid gepromoot. In Nederland-handelsland gaan die twee al heel lang hand in hand: we hechten aan ons eigen Nederlands, maar ‘een aardig woordje over de grens kunnen spreken’ is net zozeer Nederlandse cultuur. Hoe staat het eigenlijk met die meertaligheid, onder de mensen die op het punt staan de arbeidsmarkt en de wereld te bestormen? Dat hebben we onder ruim 100.000 studenten in het carrièrenetwerk van Magnet.me onderzocht – en dat levert interessante inzichten op.
Like a Sir
Er wordt de laatste jaren veel gediscussieerd over de toename van het gebruik van Engels in het hoger onderwijs. Volgens sommigen is dat noodzakelijk voor de internationalisering, volgens anderen wordt de kwaliteit van het onderwijs lager als de docent eigenlijk onvoldoende Engels spreekt. Maar hoe zit het met de beheersing van het Engels door studenten? Wat allereerst opvalt: in ons heel forse sample zijn er -iets- meer WO-studenten die Engels spreken, dan Nederlands: respectievelijk 90,4 en 89,9 procent. Van hen spreekt ruim 78 procent het Engels ‘vloeiend’, ruim 18 procent ‘goed’ en iets meer dan 3 procent is zelfs ‘native speaker’. In het HBO liggen de verhoudingen net anders, want daar spreekt 94,5 procent van de studenten Nederlands en 81,7 procent Engels. Ruim 72 procent spreekt Engels ‘vloeiend’ en 26.1 procent ‘goed’. Al met al hoeft de taalvaardigheid aan de kant van de studenten dus geen belemmering te zijn voor meer colleges in het Engels. Sterker nog, die spreken Engels ‘like a Sir’. Nu de docenten nog.
Mag het een taaltje meer zijn?
Onze studenten vallen niet alleen op met de beheersing van het Engels. Nederlandse WO-studenten spreken gemiddeld drie talen. En als we zeggen ‘spreken’, dan bedoelen we dat de student aangeeft de taal ‘goed’ of beter te beheersen. Na Engels en Nederlands worden Duits (9,5 procent), Frans (5,2 procent) en Spaans (4,6 procent) het meest gesproken. De opvallende nummer zes in dit lijstje is niet Italiaans, Russisch, Arabisch, Turks of Portugees, maar: Chinees. Ruim 1,3 procent van de studenten spreekt het ‘goed’ of beter. En wat opvalt is dat hiernaast nog eens een groep van deze omvang aangeeft al basis-Chinees te kunnen spreken. Die zijn het dus aan het leren. Op het HBO spreken de studenten gemiddeld twee talen. Naast Engels is dit het vaakst Duits (6,3 procent), Spaans (3,1 procent) en Frans (2,6 procent). Tot onze hogescholen is het Chinees nog nauwelijks doorgedrongen.
Verschil moet er zijn
Overigens zijn er tussen universiteiten forse verschillen in de meertaligheid. De Rijksuniversiteit Groningen, Erasmus Universiteit Rotterdam en Technische Universiteit Delft ‘doen het goed’ met respectievelijk gemiddeld 3,25, 3,19 en 3,18 talen per student. De Vrije Universiteit Amsterdam en Nyenrode Business Universiteit ‘doen het slecht’ met gemiddeld 2,69 en 2,31 talen. Ten slotte doen studenten er goed aan om in hun taalbeheersing te investeren. Van de ruim 7.000 vacatures die op dit moment via het netwerk van Magnet.me worden aangeboden, wordt bij iets meer dan een kwart gevraagd dat je ten minste twee talen op professioneel niveau beheerst.